Ваенна-гістарычны музей ім. Дзмітрыя Карпавіча Удовікава

Ваенна-гістарычны музей імя Д. К. Удовікава адчыніў свае дзверы для наведвальнікаў 25 жніўня 1994 г. яго летапіс стваралася дзякуючы ўдзелу розных, але аднолькава неабыякавых людзей-ад ветэранаў Вялікай Айчыннай вайны да маладых энтузіястаў.  Аб'ядноўвала ж іх усіх памяць і любоў да свайго краю.

Ідэйным натхняльнікам праекта па стварэнні музея стала Пінскае Таварыства партызан-ветэранаў, якое ўзнікла ў 1988 г. з мэтай аб'яднаць усіх былых партызан, якія змагаліся з фашысцкімі акупантамі ў складзе Пінскага партызанскага злучэння пад камандаваннем Васіля Каржа. У 1990 г. райвыканкам перадаў грамадству будынак, у якім размясціліся Музей Партызанскай славы (гэта першая назва музея) і Савет грамадства. Першым дырэктарам стала Алена Брухан, былы 2-і сакратар Драгічынскага райкама КПБ, якая ў гады вайны была партызанкай атрада ім. Н. Шыша. Пасля яе смерці з 2002 па 2003 гг. музей узначаліла Галіна Абрамовіч.

Рамонт будынка, збор экспанатаў і стварэнне новай экспазіцыі ветэраны цалкам ажыццявілі сваімі сіламі. З першых дзён існавання музей стаў апорай героіка-патрыятычнага выхавання моладзі. У яго сценах праходзілі пасвячэнні ў піянеры, круглыя сталы, сустрэчы з удзельнікамі вайны. Экспазіцыя на той момант практычна цалкам была прысвечана гісторыі партызанскага руху ў былой Пінскай вобласці, невялікую яе частку займала гісторыя вайны ў Афганістане.

У снежні 1995 г. музею прысвоена ганаровае званне «Народны». А 17 ліпеня 1998 г. перад будынкам музея быў адкрыты памятны знак «Партызанская слава», на гранітных плітах якога нанесеныя назвы партызанскіх атрадаў, якія дзейнічалі ў гады Вялікай Айчыннай вайны на тэрыторыі Драгічынскага і Іванаўскага раёнаў, і імёны іх каманднага складу. У снежні 2000 г., пасля смерці кіраўніка Пінскага таварыства партызан-ветэранаў Дзмітрыя Карповіча Удовікава, музею было прысвоена яго імя.

У 2003 г. яго дырэктарам становіцца падпалкоўнік запасу Сяргей Гранік. Праз год музей пераходзіць пад упраўленне аддзела культуры Драгічынскага райвыканкама, а 30 снежня 2005 г.на яго базе ствараецца філіял гарадскога Дома культуры «Цэнтр героіка-патрыятычнага выхавання моладзі ім. Д. К. Удовікава». Аднак да гэтага часу і будынак, і экспазіцыя састарэлі, як прынята казаць, маральна і фізічна. Пасля сур'ёзнай рэканструкцыі, якая доўжылася амаль тры гады, 1 мая 2009 г. музей здабыў новае, сучаснае твар, захаваўшы пры гэтым традыцыі, закладзеныя яго стваральнікамі. У верасні 2009 г. рашэннем Драгічынскага райвыканкама цэнтру быў зноў вернуты статус музея з афіцыйнай назвай «Ваенна-гістарычны музей ім. Д. К. Удовікава».

На цяперашні момант, не гледзячы на невялікі штат спецыялістаў — 3 чалавекі, ваенна-гістарычны музей ім. Д. К. Удовікава гуляе важную ролю ў культурна-асветніцкай дзейнасці раёна. Цяперашнія супрацоўнікі беражліва захоўваюць і прымнажаюць традыцыі, закладзеныя ветэранамі, — па-ранейшаму ў сценах музея праходзяць сустрэчы пакаленняў, прыём у піянеры і круглыя сталы. З нядаўняга часу намі праводзяцца выязныя музейныя заняткі і ўрокі мужнасці, якія ўжо набылі вялікую цікавасць і папулярнасць сярод вучняў і настаўнікаў школ Драгічынскага раёна.

Тэматыка новай экспазіцыі музея была дапоўнена гісторыяй горада і раёна ад заснавання да пачатку Вялікай Айчыннай вайны, інфармацыяй аб падзеях на фронце ў чэрвені 1941 і ліпені 1944 гг., акупацыйнай палітыцы захопнікаў, а таксама Залай Славы, прысвечанай нашым ураджэнцам — партызанам, франтавікам і іх прымачам. Адпаведна была пашырана і тэматыка праводзімых у музеі экскурсій.

Вялікай папулярнасцю карыстаюцца арганізуюцца музеем пешыя і аўтобусныя экскурсіі па горадзе і раёну, вобласці і рэспубліцы.

Рэгулярна папаўняюцца фонды музея. На сапраўдны момант асноўны фонд складае ўжо больш за 1000 адзінак захоўвання, а навукова-дапаможны — больш за 2000 адз. У асноўным гэта фотаздымкі, дакументы, успаміны і лісты партызан-ветэранаў. У калекцыі музея асабістыя рэчы кіраўнікоў партызанскага руху, узоры зброі часоў Вялікай Айчыннай вайны.

У 2010 г. пры музеі створаны клуб гісторыкаў «Краязнаўца», які аб'ядноўвае настаўнікаў гісторыі і мясцовых краязнаўцаў. З 2006 г. музей выдае гісторыка-краязнаўчую газету «Наш Край — Загароддзе».

Такім чынам, ваенна-гістарычны музей ім. Д. К. Удовікава займае годнае месца сярод музеяў Беларусі, развіваецца ў рэчышчы сучасных тэндэнцый і ў той жа час захоўвае свае традыцыі.